Przedszkole i żłobek w Niemczech – rodzaje przedszkoli, jak dostać miejsce, problemy, moje doświadczenia

Przedszkole lub żłobek w Niemczech – wiele osób pisze do mnie, że wybiera się do Niemiec z dziećmi i pyta, jak to wygląda z przedszkolem. W odpowiedzi na zainteresowanie dzielę się swoją wiedzą o  przedszkolach w Niemczech. I dorzucam sporą garść moich doświadczeń z tym tematem 🙂 I o alternatywach. Jeśli już mieszkasz w Niemczech, ten wpis pomoże Ci zaznajomić się z tematem 🙂 Jeśli jesteś pierwszy raz – nazywam się Sylwia Ammon (o mnie) i pomagam Polakom uczyć się języka i budować fajne życie w Niemczech 🙂

Przedszkole, żłobek w Niemczech… co to jest?

Zacznijmy od terminów. Krippe to żłobek i tam mogą zostać oddane dzieci w wieku od 4 miesięcy do 3 lat. ALE jest też takie określenie jak Kindertagesstätte czyli “Kita”, co jest zbiorczym terminem na różnego typu ośrodki dla dzieci – np. miejsce, gdzie jest łączony żłobek i przedszkole. Możesz spotkać się też z określeniem Kiga, czyli skrótem od “Kindergarten”, czyli typowe przedszkole. Generalnie przedszkola przyjmują dzieci od trzech lat, ale na przykład nasze przyjmuje już dwulatki. Więc jak widzisz, różnie bywa.

Przedszkole w Niemczech – jak znaleźć przedszkole?

Jeśli dopiero się przeprowadzasz, poszukaj przedszkoli w internecie. Skontaktuj się z wybranymi i spytaj o to, jak się do nich dostać. Bo bywa różnie. W naszym wcześniejszym mieście był centralny system – nazywał się “LittleBird”, gdzie trzeba było się zarejestrować.

Było to bardzo problematyczne! Trzeba było wytypować kilka przedszkoli, które Cię interesują, w odpowiedniej kolejności. Musiałaś wpisać konkretną datę, od kiedy chcesz oddać dziecko i na ile godzin. I czekać. System automatycznie wysyłał potwierdzenie lub odmowę. Po kilku miesiącach albo wręcz wcale 🙁 Na serio był to spory stres – mam nadzieję, że to dopracowali do tej pory (ja miałam z nimi do czynienia jakieś 4 lata temu). Po przeprowadzce na wieś na szczęście nie było takich cyrków – po prostu zadzwoniłam do przedszkola i wypełniłam formularz zgłoszeniowy na miejscu.

Przedszkole w Niemczech – czy łatwo dostać miejsce?

Przedszkole w Niemczech w wielu rejonach, szczególnie w miastach, jest towarem mocno deficytowym. W naszym poprzednim mieście (Würzburg, 120 tys. mieszkańców) niektórzy mieli takie problemy ze znalezieniem miejsca w przedszkolu, że rozważali rezygnację z pracy – tak jak moja szwagierka. Z kolei po przeprowadzce na wieś zadzwoniłam do trzech przedszkoli – w dwóch z nich dostaliśmy od ręki miejsce dla dziecka.

Opiekunka – Tagesmutter jako alternatywa do przedszkola w Niemczech

Jeśli nie znajdziesz miejsca, wchodzi w grę też opiekunka, czyli Tagesmutter. Kontakt do bazy opiekunek możesz dostać np. od Jugendamtu. To są opiekunki – pojedyncza Tagesmutter może mieć jednocześnie pod opieką 5 dzieci.

Do Tagesmutter państwo dopłaca. Za każde dziecko na 40 godzin w tygodni opiekunka dostaje ponad 700 euro miesięcznie (więc policz sobie, ile dostaje za piątkę dzieci ;)) Ale Ty jako rodzic nie płacisz 700euro tylko sporo mniej, a różnicę wyrównuje państwo. Moim zdaniem Tagesmutter to świetna opcja dla dziecka. Dla mamy z resztą też – dużo Niemek pracuje w ten sposób podczas urlopu wychowawczego, ale też sporo kobiet traktuje to jako normalny zawód. Wystarczy zrobić kurs z certyfikatem – jeśli jesteś zainteresowana tematem i chciałabyś, żebym zrobiła o tym wpis, napisz w komentarzu lub na kontakt.

Przedszkola w Niemczech –  od kiedy można oddać dziecko i jakie są grupy?

Do żłobków (Krippe) można oddawać dzieci roczne. Di przedszkoli generalnie od ukończonego trzeciego roku życia. ALE np. nasze przedszkole przyjmuje już dwuletnie dzieci.

Przedszkole (nie żłobek!) w sąsiedniej wsi przyjmuje już roczne dzieci. One są wymieszane ze “starszakami” – wszystkie dzieci bawią się razem. Na początku mnie to zszokowało, bo z Polski pamiętam, że grupy były mocno posegregowane po rocznikach. Ale widzę sporo plusów – małe dzieci uczą się dużo od starszych, a starsze się nimi naprawdę pięknie opiekują. Dodatkowo do przedszkola przychodzą dzieci z podstawówki i odrabiają tam zadania.

Jak wygląda adaptacja w niemieckich przedszkolach?

Adaptacja, czyli “Eingewöhnung”, to raczej standard w Niemczech – a przynajmniej w moich regionach. Polega na tym, że rodzic przychodzi z dzieckiem na początku i zostaje z nim na jakiś czas. U nas jest to bardzo indywidualnie robione, niektóre dzieci robią krótszą adaptację, a inni rodzice przychodzą nawet tygodniami. Moje dziecko po kilku miesiącach od zapisania do przedszkola, gdzie z powodu jelitówki itd. nie było dłuższy czas w przedszkolu, potrzebowało ponownej adaptacji. I przedszkole na spokojnie ją przeprowadziło. Oczywiście każda placówka jest inna. Nie jestem w stanie powiedzieć, czy w wielkich placówkach możesz liczyć na aż tak indywidualne podejście, jak w naszym wiejskim przedszkolu.

Przedszkole w Niemczech – ile kosztuje?

W niektórych Landach przedszkola są bezpłatne. U nas w Bawarii akurat się płaci – przed 3 rokiem życia więcej a potem mniej. To się tak naprawdę ciągle zmienia – teraz politycy chcą obniżyć jeszcze bardziej te opłaty od 3. r.ż.

Poza tym są przedszkola prywatne i państwowe, i wiele z nich samodzielnie ustanawia opłaty. U nas płacimy teraz około 100 euro miesięcznie (to jest przedszkole prywatne). Cenniki znajdziesz na stronach internetowych przedszkoli.

Przedszkola w Niemczech – jakie rodzaje

Są przedszkola “normalne”, są też takie, które kierują się różnymi pedagogikami. Np. my zdecydowaliśmy się na przedszkole Montessori, gdzie dużą wagę przykłada się do samodzielności dziecka.

Są też przedszkola Waldorf, gdzie – mówiąc w skrócie – bardzo dużą wagę kładzie się na twórczość. Oczywiście są to koncepty pedagogiczne, o których są całe książki 🙂 Innym ciekawym rodzajem są przedszkola leśne (Waldkinderdarten) – tam nie ma budynku, tylko np. wóz cygański albo jakaś budka, gdzie dzieci mogą się schronić.

Dzieciaki są na zewnątrz cały rok, palą ogniska, mają dostęp do narzędzi i budują szałasy itp z naturalnych materiałów. Osobiście bardzo mi się do przedszkole podobało – poza narzędziami 😉 Jak widzisz, wybór jest duży! Szukaj w Internecie co za ciekawe opcje są w okolicy 🙂

Przedszkole w Niemczech – jaka jest jakość opieki?

Bardzo dużo zależy od konkretnego przedszkola. U nas pracują młode kobietki, które są świeżo po Ausbildung albo jeszcze w trakcie (przeczytaj mój wpis o tym co to jest Ausbildung). W wielu miejscach w Niemczech brakuje opiekunek albo jest ich za mało i są przeciążone pracą.

U nas jest tak dużo opiekunek, że na każdą przypada raptem kilkoro dzieci. I były tak miłe, że np. specjalnie dla mnie nauczyły się korzystać z pieluch tetrowych. Nie wywróciły oczami na moje “dziwne pomysły” tylko na serio postarały się i dopasowały się do naszej sytuacji.

Przedszkole w Niemczech – dzieci uczą się arabskiego? 😉

U nas moje dziecko jest jedynym – albo jednym z dwojga – dzieci z korzeniami pozaniemieckimi w całym przedszkolu. Nie ma z tym żadnego problemu – z resztą na temat stosunku Niemców do Polaków napisałam cały wpis – czytaj jak Niemcy traktują Polaków. To małe, sielskie wiejskie przedszkole.

W dodatku należy do Caritasu, i dzieci nawet modlą się przed posiłkami. Są też organizowane msze dla dzieci i rodziców. Więc nasza sytuacja nie ma z “islamizacją” nic wspólnego. Ale jeśli pojedziesz do miasta, np. Berlin, to sytuacja może wyglądać diamentralnie różnie. 

“Nie dostałam miejsca dla dziecka w przedszkolu, więc nie mogę iść do pracy. Co zrobić?” 🤔

👉 W różnych miastach są różne systemy rekrutacji, ale warto na bieżąco być w kontakcie:dzwonić i wysyłać emaile, ponieważ czasem ludzie się na przykład przeprowadzają albo odmeldowują dzieci (np. bo chorują) i miejsca się zwalniają
👉 Można się rozejrzeć za Tagesmutter, czyli dotowaną opiekunką do dzieci. Można też samemu zrobić kurs i zostać taką opiekunką – oprócz swojego dziecka można mieć kilka innych do opieki i można upiec 2 pieczenie na jednym ogniu 😉 bo jest i opieka i praca 😏👍
👉 Można zgłosić się do Jugendamtu i oni muszą znaleźć miejsce dla Ciebie
👉 Jeśli nie znajdą miejsca, masz prawo iść przed sąd. Sądy zasądzają odszkodowania za lukę w zarobkach spowodowaną brakiem miejsca w placówce 💶💰 np. w maju 2021 sąd we Frankfurcie zasądził matce 23000€ odszkodowania.