Obywatelstwo niemieckie – korzyści, jak je zdobyć, jakie dokumenty są potrzebne

Po moim Storys na Instagramie i Facebooku na temat tego, że składam o obywatelstwo, pojawiło się mnóstwo pytań o to 🙂 Dlatego powstał ten wpis 😉 Jeśli jesteś pierwszym raz na blogu to serdecznie Cię witam. Nazywam się Sylwia Ammon, jestem z wykształcenia psychologiem i w 2011roku wyjechałam do Niemiec z powodu braku sensownych perspektyw- nie chciałam żyć od pierwszego do pierwszego, więc postanowiłam nauczyć się niemieckiego i zdobyć też pieniądze na wkład własny, żeby zwiększyć swoje szanse na jakiś własny kąt po powrocie 🙂 No i tak ucząc się języka i poznając szanse tutaj, z roku na rok coraz bardziej mi się podobało 😉 Na początku pracowałam w McDonalds, potem poszłam na chwilę na germanistykę, a potem zaczęłam pracę jako rekruterka i pomagałam ludziom zdobywać pracę w Niemczech. Po jakimś czasie zostałam szczęśliwą mamą i na urlopie macierzyńskim założyłam tego bloga i kanał na Youtube, które wyzbierały już miliony wyświetleń i pomogły mnóstwie ludzi zacząć i ułożyć swoje życie w Niemczech. Mimo że właściwie chciałam uczyć niemieckiego, to jednak pytań było dużo i ciągle dochodziły nowe, tym sposobem blog się rozrastał, doszedł też Facebook, Instagram a nawet Tiktok, gdzie możesz zobaczyć regularne krótkie i lekkie materiały językowe – zapraszam Cię do polubienia i śledzenia na bieżąco!
Tymczasem przechodzimy do meritum, czyli tematu obywatelstwa w Niemczech 🙂

Podatki w Niemczech zwrot podatku
Podatki w Niemczech zwrot podatku

Co daje obywatelstwo niemieckie?

Dla osób z UE otrzymanie obywatelstwa nie jest jakimś przełomem. My Polacy mamy tu praktycznie takie same prawa, jak Niemcy, możemy pracować, zakładać firmy, wchodzić w związki małżeńskie itd. Co się zmienia dzięki obywatelstwu?

  • możesz głosować w wyborach :))
  • masz łatwiejszy dostęp do zasiłków dla trwale bezrobotnych itd.
  • dostajesz niemiecki paszport – w razie problemów na urlopie w egzotycznych krajach pomoc niemieckiego konsulatu może być bardziej efektywna niż polskiego, poza tym jest ruch bezwizowy do większej liczby krajów
  • dostajesz niemiecki dowód osobisty. Różni się on od polskiego tym, że jest na nim adres zamieszkania. Dlatego przy różnych formalnościach nie potrzebujesz już donosić dowodu meldunku.
  • dokumenty typu dowód osobisty mogą być wyrobione na miejscu, bez konieczności wyjazdów do Polski czy wizyt w konsulatach (nawet nie chcę zaczynać pisać o obsłudze i chaosie informacyjnym w konsulacie, w którym musiałam coś załatwić)
  • ułatwia się sprawa np. brania na raty różnych sprzętów w marketach czy (według niektórych) nawet kredytu na dom.
  • ciekawostka: obywatelstwo może w niektórych przypadkach ułatwiać nawet sytuacje związane z pracą. Pracodawca widząc, że poważnie traktujesz zostanie w Niemczech na dłuższy czas, może chętniej wysyłać Cię na szkolenia i umożliwiać Ci awanse na wyższe stanowiska. Nie jest to regułą, ale już miałam takie informacje od Polaków, że po uzyskaniu obywatelstwa „ruszyły” w ich sytuacji szkolenia umożliwiające awanse.
  • w Polsce weszło ostatnio prawo obowiązkowej służby wojskowej. Dla osób z podwójnym obywatelstwem mieszkających na stałe poza granicami kraju obowiązek służby wojskowej nie ma zastosowania.

Kto może zdobyć obywatelstwo – ogólne wymagania

Generalnie wymagania są dosyć zróżnicowane nawet w zależności od kraju, z którego pochodzisz, zależą też od sytuacji zawodowej, finansowej, prywatnej itd… Tutaj wymienię takie ogólne wymogi:

  • musisz mieć nieograniczone prawo pobytu w Niemczech
  • musisz mieć meldunek e Niemczech od 8 lat (tu są wyjątki)
  • i tu dochodzimy do sytuacji finansowej – musisz być w stanie utrzymać siebie i dzieci (też rozumiane w sensie obowiązku alimentacyjnego). Epizody z zasiłkami dla bezrobotnych bardzo obniżają Twoje szanse, jak również bycie „selsbtständig“ czyli na własnej działalności gospodarczej
  • musisz udowodnić znajomość języka niemieckiego – poziom B1 (o poziomach przeczytasz tu)
  • musisz zaliczyć test „Życie w Niemczech” (o nim więcej poniżej)
  • brak wyroków
  • musisz zadeklarować, że akceptujesz porządek prawny Republiki Niemiec
  • nie możesz należeć do żadnej organizacji, która się kieruje przeciwko „wolnemu demokratycznemu porządkowi”

Obywatelstwo niemieckie – po ilu latach dostajesz je „przez nadanie” (niektórzy używają pojęcia: „przez zasiedzenie”;))

To jest standardowa procedura dla osób, które nie mają żadnych związków z Niemcami, nie mają przodków Niemców, tzn. nie mają niemieckich korzeni. Takie osoby wyemigrowały do Niemiec, zameldowały się, pracują, czują związek z krajem i chcą oczywiście sformalizować swoją przynależność do państwa nabywając dodatkowe przywileje. Ta standardowa ilość lat to 8.

Co może skrócić czas oczekiwania na obywatelstwo?

Możesz szybciej dostać obywatelstwo pod pewnymi warunkami:

  • musisz wziąć udział z sukcesem w kursie integracyjnym – wtedy czas skraca się do 7 lat (tu przeczytasz więcej o tym kursie: https://de.wikipedia.org/wiki/Integrationskurs)
  • szczególne oisągnięcia, na przykład szczególnie dobra znajomość języka niemieckiego skraca ten czas do sześciu lat
  • jest regulacja „Soll-Einbürgerung“ dla małżonków lub „Lebenspartner” (dla osób homoseksualnych – nie chodzi o niezalegalizowane związki partnerskie, jak jest to rozumiane w Polsce) niemieckich obywateli lub jeśli ma się „Sorgerecht” (prawo do opieki nad dzieckiem) wobec dziecka z niemieckim obywatelstwem – wtedy wmagany jest zaledwie trzyletni pobyt oraz dwuletnie istnienie małżeństwa.

Obywatelstwo niemieckie po 5 latach

Dopiero w planach koalicji rządzącej jest skrócenie standardowego czasu pobytu w Niemczech dla obcokrajowców chcących zdobyć obywatelstwo niemieckie, a w przypadku „dobrej integracji” już po 3 latach.

Jak zdobyć niemieckie obywatelstwo

U każdej osoby będzie to wyglądać nieco inaczej. Ja skontaktowałam się z urzędem miejskim i dostałam od nich wniosek (tu ściągniesz wniosek) oraz listę dokumentów, które muszę dostarczyć. Po skompletowaniu dokumentów muszę zrobić termin w urzędzie, który się zajmuje składaniem wniosków. Oczywiście wszystkie telefony, emaile i adresy dostaniesz od urzędników, oni Cię już pokierują bez problemu 🙂 Podczas tego terminu, który ma trwać ok 1,5 godziny będą sprawdzane wszystkie dokumenty, informacje, wniosek itd. Od tego złożenia do uzyskania potwierdzenia obywatelstwa ma minąć nawet kilka kwartałów, ponieważ na ten moment jest bardzo długa kolejka.

Wniosek o obywatelstwo niemieckie

We wniosku znajdziesz rubryki nawet o takie szczegóły, jak data ślubu Twoich rodziców, musisz podać kraje, w których jeszcze mieszkałeś, wszystkie prace w Niemczech wraz z danymi pracodawców, Twoje zabezpieczenie na emeryturę i tak dalej 🙂 Wniosek otrzymasz od Twojego urzędu miasta (nie wykluczam, że różnią się między Landami).

Jakie dokumenty są potrzebne do uzyskania obywatelstwa niemieckiego?

Wpiszę Ci tu dla przykładu listę dokumentów, którą ja otrzymałam od urzędu:

  • mój wielojęzyczny akt urodzenia lub tłumaczenie polskiego aktu
  • odpis aktu ślubu nie starszy niż pół roku (być może dlatego że mój mąż to obywatel Niemiec, może u Ciebie tego nie będzie trzeba)
  • umowa o pracę lub zaświadczenie od pracodawcy, zeznanie podatkowe (tu przeczytasz więcej o podatkach w Niemczech i zeznaniach podatkowych), lub dokumenty dotyczące działalności gospodarczej w Niemczech
  • dowód zabezpieczenia emerytalnego (wyciąg Versicherungsverlauf (przebieg ubezpieczenia emerytalnego) z Rentenverischerung czyli czegoś jak polski ZUS)
  • zaświadczenie o byciu członkiem kasy chorych (tu przeczytasz więcej o niemieckim ubezpieczeniu zdrowotnym oraz założysz lub zmienić u mnie swoją kasę na jedną z najlepszych niemieckich kas TK za darmo, dostając w prezencie dodatkowo pakiet informacji i dostęp do zamkniętego forum)
  • certyfikat testu „Życie w Niemczech”
  • certyfikat językowy B1 lub wyżej (poczytaj tu więcej o poziomach znajomości języka niemieckiego)
  • dowód osobisty lub paszport
  • wniosek z załącznikami (załączniki dostaniesz też w urzędzie, np. „deklaracja lojalności” itd.)

Ile kosztuje niemieckie obywatelstwo

Złożenie wniosku w moim przypadku ma kosztować 255€. Być może cena u Ciebie będzie się nieco różnić. Dolicz do tego koszty dokumentów od urzędu (np. ja musiałam mieć odpis małżeństwa z obywatelem Niemiec, który kosztował około 10€)

Test „Życie w Niemczech” na obywatelstwo niemieckie

W internecie znajdziesz listę 300 pytań na temat systemu w Niemczech, np. różnych praw obywatelskich (tolerancja, system socjalny itd.). Musisz się ich nauczyć a na teście dostaniesz 33 pytania. Praktycznie jest ściągnąć sobie na smartfona aplikację „Leben in Deutschland” – ja z niej korzystałam, jest bezpłatna i super, bo możesz jej używać w każdym miejscu, np. w autobusie. W urzędzie powinieneś dostać listę organizacji (np. szkół językowych), które organizują takie testy. Koszt w moim przypadku to było 25€. Na sam test musiałam czekać kilka miesięcy, ale ja mieszkam na wiosce, w większym mieście na pewno będzie to szybciej. Po około miesiącu przyszedł mi pocztą certyfikat. Test sam w sobie nie jest trudny, chociaż ze znajomością języka B1 może być moim zdaniem jednak dość problematyczne zrozumienie wielu pojęć.

Podwójne obywatelstwo polsko niemieckie – czy trzeba się zrzec polskiego?

Jeśli jesteś obywatelem EU to możesz zachować drugie obywatelstwo. Ja jak dostanę niemieckie to oczywiście zostawię sobie też polskie.

Obywatelstwo niemieckie dla dzieci

Jeśli jeden z rodziców ma obywatelstwo niemieckie, dziecko automatycznie dostaje również obywatelstwo niemieckie. Nazywa się to „Abstammungsprinzip”, czyli „zasada pochodzenia”. Są od tej zasady wyjątki, sprawdź je, jeśli dziecko urodziłoby się poza granicami Niemiec (https://de.wikipedia.org/wiki/Deutsche_Staatsangeh%C3%B6rigkeit)
Jeśli też tak zwany „model opcjonalny” („Optionsmodell”), kiedy dziecko dwóch obcokrajowców żyjących na terenie Niemiec ma możliwość otrzymania niemieckiego obywatelstwa. Warunkiem jest, że jeden rodzic ma stałe miejsce zamieszkania („gewöhnlicher rechtmäßiger Aufenthalt”) w Niemczech od ośmiu lat w momencie urodzenia dziecka (§ 4 Abs. 3 StAG). Polacy na grupach piszą, że to „zależy od Landu” itd. Jednak jeśli mi odmówionoby obywatelstwa dla dziecka, mimo spełniania tego warunku, na pewno bym się zwróciła do prawnika żeby to wyjaśnić.
Dziecko może również otrzymać niemieckie obwatelstwo, jeśli zostanie adoptowane przez niemieckiego obywatela.

Obywatelstwo niemieckie po niemiecku i polsku

Na koniec w związku z pytaniami małe wyjaśnienie terminów. Niemieckie obywatelstwo to „deutsche Staatsangehörigkeit”. Jeśli będziesz się starać o jego uzyskanie, używa się do tego pojęcia „Einbürgerung“ lub ewentualnie „Naturalisation”, czyli proces „stawania się obywatelem” lub „naturalizacji”

Obywatelstwo niemieckie po przodkach, po babci, po dziadku

Co ciekawe, obywatelstwo można uzyskać tylko na podstawie posiadania obywatelstwa przez któregoś z przodków.. Czasem piszą do mnie osoby z Polski, które mają takie obywatelstwo i nawet nie znają języka. W tym wpisie nie będę wchodzić w aż takie szczegóły dotyczące wieku tych osób, linii żeńskiej lub męskiej, tylko od razu przekieruję Cię tu: https://polen.diplo.de/pl-pl/03-service/03-04-staatsangehoerigkeit/-/2245470 lub do kontaktu z Bundesverwaltungsamt.

Zobacz koniecznie inne wpisy na blogu! Pozdrawiam

Sylwia Ammon

2 odpowiedzi do “Obywatelstwo niemieckie – korzyści, jak je zdobyć, jakie dokumenty są potrzebne”

  1. We wrześniu chcialam skladac ten wniosek ale mam pytanie czy orientuje się Pani czy osoba która obecnie nie pracuje a jest na utrzymaniu męża ma szanse na otrzymanie obywatelstwa?po urlopie wychowawczym musialam zrezygnować z pracy gdyż nie mialam z kim zostawic dziecka a na miejsce w przedszkolu dalej czekamy. Czy jest to jakiś problem jeśli przedstawię zarobki męża i ze na chwile obecna on mnie utrzymuje?nie pobieram żadnych zasiłków

    1. Tak, jasne, jeśli jestes w związku małżeńskim to zarobki męża się liczą jako wspólne. Tylko jeśli mąż jest na Gewerbe to są granice dość restrykcyjne, tzn dla osób na działalności trzeba naprawdę bardzo dużo zarabiać.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.